Cùng da vàng, mũi tẹt,
Xưa họ cũng như ta.
Giờ thì thôi, khỏi nói.
Cái gì cũng vượt xa.

Thủ tướng Lý Quang Diệu
Nói cách đây không lâu,
Ở châu Á, đáng lẽ
Việt Nam phải hàng đầu.

Mà thôi, tiếc thì tiếc,
Cơ hội vẫn đang còn.
Họ giỏi thì ta học,
Chí ít cách dạy con.

1
Người Nhật luôn quan niệm
Rằng học giỏi, thông minh
Không bằng nhân cách tốt,
Trung thực và có tình.

2
Môi trường sống và học
Rất quan trọng - vì con,
Người Nhật luôn cố gắng
Dọn đến chỗ tốt hơn.

3
Họ thương con, hẳn thế,
Nhưng quyết không nuông chiều.
Biếng ăn thì cứ nhịn.
Muốn kêu thì cứ kêu.

Vì không biết tuyệt thực,
Đói, trẻ con sẽ ăn.
Tuyệt đối không bắt ép,
Không quát mắng, cằn nhằn.

Ăn là việc nghiêm túc.
Ngồi ghế, phải rửa tay.
Không bạ đâu ăn đấy,
Phải đúng giờ trong ngày.

4
Với con phải tôn trọng,
Tế nhị và thông minh.
Phải cho con tự quyết
Các “vấn đề” của mình.

5
Phải dạy con trung thực
Bằng cách chính mẹ cha
Không bao giờ nói dối,
Ngoài đời và trong nhà.

6
Con làm việc gì đấy,
Không ảnh hưởng người nào,
Vô hại, không nguy hiểm,
Thì kệ, đừng xen vào.

7
Khi con lên năm tuổi,
Hãy dạy cách tiêu tiền.
Hàng tuần cho tiền lẻ.
Có kiểm soát, tất nhiên.

8
Phải dạy con dũng cảm
Chịu trách nhiệm của mình.
Dạy con biết chờ đợi,
Dạy về nghĩa, về tình.

Phải dạy con: Cuộc sống
Cho và nhận hai chiều.
Và rằng người hạnh phúc
Thường nhận ít, cho nhiều.

Phải dạy: Ở trường học
Luôn ăn nói ôn tồn.
Không được đánh ai trước,
Nhưng người nào đánh con,

Thì phải cố đánh lại,
Không mách cô, kêu la.
Lúc về, nếu không muốn,
Không kể với cả nhà.

9
Phải dạy để con hiểu
Thất bại là bình thường.
Ngã thì tự đứng dậy,
Không chờ người ta thương.

10
Trẻ con hay ốm vặt.
Không đáng lo việc này.
Không đáng lo cả việc
Con chang nắng suốt ngày.

Cứ để chúng thoải mái
Tiếp xúc với thiên nhiên.
Nhờ thế chúng cứng cáp,
Dạn dày khi lớn lên.

11
Học không cứ nhất thiết
Cầm cuốn sách ê a.
Học là chơi, là nghịch,
Là la hét váng nhà.

Tạo cho chúng cơ hội
Tự khám phá bản thân,
Rồi khám phá thế giới.
Điều ấy rất, rất cần.

12
Về phần mình, bố mẹ
Phải bảo đảm hàng ngày
Chơi với con, dù bận,
Các trò chơi thơ ngây.

Mục đích các trò ấy
Là làm cho con cười.
Tiếng cười rất quan trọng,
Giúp đứng vứng trong đời…

*
Nghe nói đó là cách
Người Nhật dạy con mình.
Có lẽ cách ấy đúng,
Khôn ngoan và thông minh.

Cứ công bằng mà nói,
Thì người Việt chúng ta
Cũng không phải không biết
Cách dạy ấy, thế mà

Ta biết về lý thuyết,
Nhưng thực tế hàng ngày
Vì yêu, làm hư chúng
Mà tự mình không hay.

Nghĩa là muốn dạy chúng
Thành người tốt, thông minh,
Trước hết ta phải học
Và dạy bản thân mình.

Sưu tầm.